Czym jest analiza wpływu na biznes - BIA?

W świecie dynamicznych zmian i rosnących zagrożeń organizacje muszą wiedzieć, co jest dla nich kluczowe, by utrzymać ciągłość działania. Tu wkracza BIA – Business Impact Analysis, czyli analiza wpływu na biznes. BIA to systematyczny proces identyfikowania krytycznych procesów organizacji oraz oceny, jakie skutki finansowe, operacyjne, prawne i wizerunkowe wywołałoby ich zakłócenie lub przerwanie. Celem BIA jest określenie priorytetów przywracania działalności po incydencie oraz wskazanie zasobów niezbędnych do zapewnienia ciągłości funkcjonowania. Jak przeprowadzić ją skutecznie, by zidentyfikować to, co naprawdę musi działać? Wskażę Ci główne działania krok po kroku.

Metodyka BIA - na jakich standardach się opieramy?

Przedstawię Ci metodykę bazującą na uznanych światowych standardach:

ISO 22317: 2015 (ISO 22317) - szczegółowe wytyczne dotyczące planowania i przeprowadzania analizy wpływu na biznes.
ISO 22301:20219 (ISO 22301) - wymagania dla systemów zarządzania ciągłością działania (BCMS), podkreśla znaczenie BIA jako podstawy całego systemu.
DRII Profesinal Practices, v. 2017 (DRII) - najlepsze praktyki związane z odzyskiwaniem działalności i zapewnieniem ciągłości działania.
Good Practice Guidelines, v. 2023 (GPG) - praktyczne wskazówki dotyczące przeprowadzania BIA, zarządzanie zakłóceniami i budowania odporności.
NFPA 1660:2022 (NFPA) - nowy standard zarządzania sytuacjami kryzysowymi zastępujący NFPA 1600.

Geograficzne zastosowanie standardów.

STANDARD	ZASTOSOWANIE	OPIS
ISO 22317	Globalnie: Europa, USA, Azja, Australia	Powszechnie stosowana norma ISO, szczególnie popularna w Europie
ISO 22301	Globalnie: Europa, USA, Azja, Australia	Szeroko akceptowana norma ISO w sektorach krytycznych, np. finansowy, telekomunikacyjny, publiczny
DRII Professional Practices (DRII)	USA, Ameryka Łacińska, Kanada, rosnąco Europa i Azja	Standard tworzony przez Disaster Recovery Institute (USA). Bardzo popularny w sektorze prywatnym i organizacjach, które wdrażają praktyki DRP
BCI Good Practice Guidelines (GPG)	Europa (UK), Azja, Afryka, Australia	Standard tworzony przez Business Continuity Institute (UK). Popularny w Europie i krajach Commonwealthu
NFPA 1660 (NFPA)	USA, Ameryka Północna i Środkowa	Standard tworzony przez National Fire Protection Association (USA). Obejmuje zarządzanie kryzysowe bezpieczeństwa publicznego i ochrony infrastruktury krytycznej

Porównanie standardów BIA.

Wskazane kroki i priorytety wynikają bezpośrednio ze wskazanych standardów, zapewniając kompleksowe i spójne podejście. Poniżej tabela porównawcza wskazująca kluczowe różnice w standardach.

KRYTERIUM	ISO 22317	ISO 22301	DRII	GPG	NFPA 1660
Zakres	Wyłącznie BIA	Zarządzanie ciągłością	Zarządzanie ciągłością i odzyskiwanie działalności	Zarządzanie ciągłością i odpornością	Zarządzanie kryzysowe, ratownictwo i ciągłość
Poziom szczegółowości BIA	Bardzo szczegółowy	Wymagania ogólne	Średni, nacisk na BIA dla DRP	Wysoki poziom praktycznych wskazówek z naciskiem na rezyliencję	Wymagania ogólne, brak pełnej metodyki BIA
Proces BIA	Pełny proces	Wymagania ogólne	Opis procesu w kontekście DRP	Szczegółowy: wywiady, ankiety, analiza skutków zakłóceń i odporności	Opis wpływu zagrożeń, bez analizy BIA
Zasoby i zależności	Obowiązkowo identyfikacja wszystkich zasobów i powiązań	Częściowo	Wskazane identyfikowanie zasobów krytycznych	Silny nacisk na mapowanie zasobów i zależności	Wymieniona identyfikacja zasobów dla operacji kryzysowych
Priorytetyzacja procesów	MAD, RTO, RPO, MBCO	RTO i RPO	RTO i RPO, MBCO opcjonalnie	Silny nacisk na RTO, RPO, MAD, MBCO i odporność organizacyjną	Priorytety skupione na zapewnieniu bezpieczeństwa i minimalizacji strat
Dokumentacja	Bardzo silny: pełna dokumentacja procesu BIA	Pełna dokumentacja BCMS, w tym BIA	Dokumentacja wyników dla DRP/BCP	Silny nacisk na udokumentowanie analizy i decyzji	Dokumentacja wymagana, elastyczna forma
Aktualizacja i przegląd	Regularna aktualizacja BIA	Aktualizacja całego BCMS, w tym BIA	Regularne przeglądy zgodnie z harmonogramem	Aktualizacja po zmianach lub po zakłóceniach	Aktualizacja po większych zmianach, testach lub kryzysach
Cel analizy wpływu	Zrozumienie krytyczności procesów i zasobów	Identyfikacja wymagań dla planów ciągłości	Identyfikacja wymagań dla planów odzyskiwania działalności	Zapewnienie odporności na zakłócenia i przyspieszenie powrotu do normalności	Zapewnienie bezpieczeństwa ludzi, mienia, środowiska i usług krytycznych

Jak analizujemy wpływ na biznes?

1. Zdefiniuj cel i zakres BIA
(ISO 22317:2015, ISO 22301:2019)
Przed rozpoczęciem analizy musisz wiedzieć, dokąd zmierzasz. Określ, jaki jest główny cel Twojej analizy — czy chodzi o całą organizację, czy tylko o wybrane działy lub procesy. Wyznacz jasne granice projektu, aby skupić się na tym, co najważniejsze i nie rozpraszać zasobów.

2. Zidentyfikuj krytyczne procesy biznesowe
(ISO 22317:2015, DRII, GPG BCI)
Zidentyfikuj procesy, które są fundamentem działalności Twojej organizacji. Krytyczny proces to taki, którego zatrzymanie wpływa negatywnie na zdolność do realizacji kluczowych zadań statutowych, kontraktów lub wymagań prawnych.

3. Określ skutki przestojów
(ISO 22317:2015, NFPA 1600)
Wyobraź sobie scenariusz, w którym kluczowy proces przestaje działać. Przeanalizuj, jakie konsekwencje poniesie Twoja organizacja: utrata przychodów, kary umowne, utrata reputacji czy zagrożenie życia i zdrowia ludzi. Rzetelna analiza skutków pozwala ocenić skalę ryzyka.

4. Ustal priorytety procesów
(ISO 22317:2015, DRII)
Nie wszystkie procesy muszą być przywrócone natychmiast. Określ, które wymagają natychmiastowej reakcji, a które mogą poczekać kilka godzin lub dni. W tabeli poniżej wskażę Ci do tego służą kluczowe parametry:

PRIORYTET	TYP PRIORYTETU	DEFINICJA	PRAKTYCZNY PRZYKŁAD	STANDARD
MAD (Maximum Allowable Downtime)	Podstawowy	Najdłuższy dopuszczalny czas przerwy	Call centre banku może być niedostępne max przez 4h, aby uniknąć strat reputacyjnych i prawnych	GPG (pojęciowo bardzo bliski MTPD z ISO 22301)
RTO (Recovery Time Objective)	Podstawowy	Planowany czas przywrócenia procesu po awarii	System zamówień online powinien działać ponownie w ciągu 4h	ISO 22301
RPO (Recovery Piont Objective)	Podstawowy	Maksymalna ilość danych, które można utracić - wyrażone w czasie	CRM: max 15 minut, kopie zapasowe co 15 min	ISO 22301
MBCO (Minimum Business Continuity Objective)	Rozszerzony	Minimalny poziom działania potrzebny do przetrwania	Bank umożliwia tylko podstawowe przelewy online, gdy główny system jest w awarii	ISO 22301, GPG
Criticelity Level (Poziom krytyczności)	Rozszerzony	Waga procesu w strukturze organizacji	System płatności (poziom 1 - krytyczny), Intranet (poziom 3 - umiarkowany)	ISO 22317, GPG
Interdependencies (Wzajemne zależności)	Rozszerzony	Powiązania między procesami i/lub systemami	System fakturowania zależy od bazy danych klientów i serwera pocztowego	ISO 22317
Impact Categiries (kategorie skutków)	Rozszerzony	Klasyfikacja skutków zakłócenia	Finansowy (utrata przychodów), prawny (niedotrzymanie terminów umów), wizerunkowy (negatywne opinie), bezpieczeństwa (zagrożenie życia)	ISO 22317, NFPA
Resourse Requirements (Wymagane zasoby)	Rozszerzony	Zasoby niezbędne do przywrócenia działalności	Serwer bazy danych, VPN, administratorzy systemów, aktualne kopie zapasowe	ISO 22317

5. Zidentyfikuj zasoby krytyczne
(ISO 22317:2015, GPG BCI)
Każdy proces zależy od zasobów — ludzi, technologii, danych, lokalizacji. Zmapowanie tych zasobów pozwoli skutecznie planować odzyskiwanie i uniknąć przykrych niespodzianek.

6. Przeprowadź analizę ryzyka
(ISO 22317:2015, NFPA 1600)
Co może się wydarzyć? Analiza ryzyka pozwala wskazać potencjalne zagrożenia — od cyberataku, przez poważną awarię, aż po klęskę żywiołową. Dzięki temu możesz odpowiednio wcześnie zaplanować działania ochronne.

7. Opracuj rekomendacje i strategie odzyskiwania
(ISO 22317:2015, ISO 22301:2019)
Na bazie analizy zasobów, priorytetów i ryzyka przygotuj strategie odzyskiwania działalności. To może być tworzenie zapasowych lokalizacji, automatyczne kopie zapasowe czy plany pracy zdalnej.

8. Dokumentuj i aktualizuj BIA
(ISO 22317:2015, ISO 22301:2019)
Dokumentacja BIA powinna żyć razem z organizacją. Każda zmiana w procesach, strukturze czy technologii, która wpływa na ciągłość działania wymaga aktualizacji analizy, by była zawsze aktualnym drogowskazem na wypadek kryzysu.

Nowoczesne podejście do BIA

Obecnie BIA nie ogranicza się już tylko do minimalizowania strat. Skupiamy się także na:

Zwiększeniu rezyliencji organizacji - czyli zdolności do przetrwania zakłócenia, szybkiej adaptacji i rozwoju mimo wystąpienia zakłóceń, kryzysów czy nieprzewidywalnych zmian.
Identyfikacji i zarządzaniu zakłóceniami — rozpoznawanie słabych punktów i wąskich gardeł w strukturze operacyjnej.
Uwzględnianiu czynników ESG (Environmental, Social, Governance) w procesach BIA.

Podsumowanie

Przeprowadzenie analizy BIA to inwestycja w odporność organizacji. Pozwala zrozumieć, co jest rzeczywiście krytyczne dla przetrwania
i sukcesu firmy, a co może poczekać. Przejście przez te 8 kroków krok po kroku pomoże Ci zidentyfikować, co "musi działać" w Twojej organizacji – i przygotować się na każdy scenariusz.

Pamiętaj, że każda organizacja to jak statek na nieprzewidywalnym oceanie — dobrze przygotowana załoga, znajomość krytycznych systemów i gotowość na sztorm pozwolą nie tylko przetrwać burzę, ale nawet obrać kurs ku nowym szansom. BIA to Twój kompas w tej podróży.

Czy Twoja organizacja jest gotowa na najbliższy rejs?

Katarzyna Piasecka Ekspert cyberbezpieczeństwa | Liderka zespołów i strategii |CSO |Autorka CyberShieldON

Zadzwoń

Skontaktuj się z nami

kat.piasecka@cybershieldon.pl

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.