Tarcza w świecie nieprzewidywalnych zagrożeń
W świecie, w którym zmiana to jedyna stała, ciągłość działania staje się filarem bezpieczeństwa każdej organizacji. Niezależnie od branży, skali działalności czy lokalizacji – zagrożenia takie jak awarie technologiczne, cyberataki, klęski żywiołowe czy kryzysy społeczne mogą zdezorganizować firmę w mgnieniu oka.
Każda organizacja, niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności, narażona jest na wystąpienie zdarzeń powodujących powstanie zakłóceń w jej normalnym funkcjonowaniu.
Dlatego warto zadać sobie pytanie: czy jesteśmy przygotowani na nieprzewidziane zdarzenia?
Czym jest ciągłość działania?
Ciągłość działania (ang. Business Continuity) to zdolność organizacji do utrzymania krytycznych funkcji biznesowych w trakcie zakłóceń oraz do szybkiego powrotu do standardowej działalności po ich ustąpieniu. To nie tylko plan na „czarną godzinę”, ale całościowe podejście, które – zgodnie z międzynarodową normą ISO 22301 – obejmuje:
- Analizę wpływu na działalność (BIA), pozwalającą zidentyfikować kluczowe procesy i zasoby,
- Ocenę ryzyka zakłóceń i potencjalnych zagrożeń,
- Opracowanie i wdrożenie strategii oraz rozwiązań zapewniających ciągłość działania,
- Regularne testowanie i aktualizację planów ciągłości, wraz ze szkoleniem pracowników.
Dlaczego zarządzanie ciągłością działania to dziś konieczność?
Głównym celem zarządzania ciągłością działania jest zapewnienie organizacji możliwości szybkiego przywrócenia funkcjonowania krytycznych działań operacyjnych, skutecznego zarządzania informacjami oraz ograniczenia skutków finansowych, reputacyjnych i operacyjnych po wystąpieniu sytuacji kryzysowej lub zakłócenia działalności.
Dlaczego to takie ważne?
Organizacje muszą być przygotowane zarówno na zagrożenia wewnętrzne, jak i zewnętrzne, które mogą wpływać na ich kluczowe procesy. Mogą to być awarie technologiczne, katastrofy naturalne, cyberataki czy konflikty społeczne. Skutki takich zdarzeń mogą:
- zakłócić przestrzeganie przepisów i regulacji,
- zagrozić bezpieczeństwu personelu,
- naruszyć ochronę środowiska,
- wpłynąć na możliwość realizacji zobowiązań umownych,
- uniemożliwić utrzymanie jakości usług lub produktów.
Zakłócenia te mogą prowadzić do częściowego lub całkowitego zatrzymania działań lub ich znaczącego spowolnienia.
Jak się przygotować?
Nie zawsze mamy możliwość zapobieżenia zakłóceniom, ale możemy i powinniśmy ograniczać ich skutki. Dlatego organizacje opracowują Plany Ciągłości Działania, które:
- chronią zasoby i infrastrukturę przed skutkami incydentów,
- umożliwiają kontynuowanie kluczowych działań nawet w trudnych warunkach,
- wspierają szybką odbudowę po kryzysie.
Ważnym elementem przygotowań jest również klasyfikacja aktywów informacyjnych – identyfikujemy, które z nich są najistotniejsze z punktu widzenia ciągłości działania i zabezpieczamy je w pierwszej kolejności.
Na tej podstawie opracowujemy plany ciągłości działania dla procesów krytycznych, aby w sytuacji kryzysowej móc działać sprawnie
i zgodnie z oczekiwaniami interesariuszy – zarówno w krótkim, jak i długim horyzoncie czasowym.
Ramy systemowe – ISO 22301
ISO 22301 to międzynarodowa norma określająca wymagania dotyczące systemu zarządzania ciągłością działania (BCMS – Business Continuity Management System). Jej wdrożenie pomaga organizacjom nie tylko identyfikować zagrożenia i minimalizować ryzyka, ale także zapewnia spójne, powtarzalne i mierzalne podejście do zarządzania kryzysowego. Norma wspiera organizacje w spełnianiu oczekiwań interesariuszy oraz wymagań regulacyjnych, budując jednocześnie zaufanie klientów i partnerów biznesowych.
Jak wdrożyć plan ciągłości działania?
- Analiza wpływu na biznes (BIA – Business Impact Analysis) – określa, które procesy są krytyczne i jakie są skutki ich przerwania.
- Ocena ryzyka – identyfikuje potencjalne zagrożenia i luki w zabezpieczeniach.
- Opracowanie strategii i planów działania – obejmuje m.in. alternatywne lokalizacje pracy, kopie zapasowe danych, plany komunikacji kryzysowej.
- Szkolenia i testy – pracownicy muszą znać swoje role w sytuacji kryzysowej, a plany powinny być regularnie sprawdzane i aktualizowane.
- Wdrożenie systemu BCMS zgodnego z ISO 22301 – uporządkowane podejście do zarządzania ciągłością działania oparte na wymaganiach normy, w tym dokumentacja, monitorowanie, audyty i ciągłe doskonalenie.
Podsumowanie
Ciągłość działania to zdolność organizacji do utrzymania kluczowych procesów mimo zakłóceń i skutecznego powrotu do normalności po ich ustąpieniu. W dobie rosnących zagrożeń – od cyberataków po klęski żywiołowe – staje się nie tylko elementem zarządzania ryzykiem, ale też warunkiem przetrwania i konkurencyjności.
Kiedy wszystko milknie – historia jednej awarii
W piątkowy wieczór, tuż przed długim weekendem, centrum operacyjne jednej z wiodących firm telekomunikacyjnych zaczęło odbierać niepokojące sygnały – problemy z dostępem do sieci w kilku regionach, lawinowo rosnąca liczba zgłoszeń od klientów, przeciążenie infrastruktury.
Dla operatora, którego usługi są kręgosłupem komunikacji tysięcy firm, szpitali i służb – każda minuta przestoju to nie tylko straty finansowe, ale realne ryzyko dla ludzi i gospodarki.
Ta firma była gotowa. Kilka miesięcy wcześniej wdrożyła system zarządzania ciągłością działania zgodny z normą ISO 22301.
Zespół wiedział, co robić:
- Automatycznie przełączono ruch na zapasową infrastrukturę.
- Centrum kontaktu uruchomiło tryb awaryjny z gotowymi scenariuszami rozmów.
- Kluczowi klienci zostali powiadomieni zanim jeszcze zauważyli przerwę.
- Zespół reagowania działał zgodnie z przetestowanym wcześniej planem.
Po dwóch godzinach sytuacja była opanowana. Usługi wróciły. W mediach nie pojawiła się ani jedna wzmianka o „wielkiej awarii”.
„Dla klientów – nic się nie wydarzyło.
Dla firmy – wydarzyło się dokładnie to, co zaplanowano”.
Katarzyna Piasecka Ekspert cyberbezpieczeństwa | Liderka zespołów i strategii |CSO |Autorka CyberShieldON
Skontaktuj się z nami
Strona www stworzona w kreatorze WebWave.